W rozdziale 15, wobec stwierdzonej rozbieżności położeń w kierunku prostopadłym do linii anteny odnalezionego śladu podstawy
i analitycznie wyliczonego fundamentu nogi drugiej, stwierdziłem, że konieczne są dodatkowe badania dla wyjaśnienia który wynik
jest bardziej wiarogodny. Czy otrzymany przy normalizacji zdjęć względem rozstawu nóg, czy rozstawu masztów.
W tym rozdziale podejmę próbę takiej oceny.

Rozpocząłem tą ocenę od próby odwiedzenia domku pod którym może znajdować się fundament nogi czwartej.
Jest to posesja znajdująca się pod adresem "Oddziału Dzieci Warszawy nr 3". Próbowałem zapytać osobę znajdującą się w ogródku
otaczającym posesję, czy mógłbym uzyskać informację dotyczącą  historii tego osiedla. W szczególności pragnąłem dowiedzieć się,
czy w miejscu gdzie miał stanąć domek znajdowała się jakaś konstrukcja betonowa, którą trzeba było usunąć, zburzyć przed jego budową.
Jednak osoba ta delikatnie mówiąc nie była skora do rozmowy.

Tak więc próbowałem zapytać o to innych przechodniów z tego osiedla. Byli oni w przeciwieństwie do pierwszego rozmówcy bardzo życzliwi.
Jednak zwykle byli to młodzi ludzie, nie pamiętający czasów budowy osiedla.

Ale udało mi się uzyskać możliwość rozmowy ze świadkiem budowy tego osiedla. Po rozmowie telefonicznej z tym Panem,
podczas której pragnąłem upewnić się czy pod budowę domku burzony był jakiś fundament masztu, kategorycznie zaprzeczył takiej sugestii.
Twierdził, że wszystkie fundamenty masztu znajdowały się, idąc od masztu drugiego  po lewej stronie ścieżki równoległej do linii anten.
W świetle tego oświadczenia, jest dla mnie nie jasne, po co burzono fundament lub fundamenty, których widoki przedstawiają moje zdjęcia.
Wobec tej wątpliwości i wierząc w moje obliczenia pozostaję w przeświadczeniu, że rzeczywiście domek pod adresem
"Oddziału Dzieci Warszawy nr 3", najprawdopodobniej stoi na miejscu, gdzie był fundament nogi czwartej masztu pierwszego, a być może,
jeśli mnie pamięć nie myli, może nawet stać na szczątkach tego fundamentu nie całkowicie zburzonego.

Jeśli się przyjmie taki pogląd, to fundamenty nóg pierwszej i drugiej znajdowały się, podążając od masztu drugiego,
na prawym skraju wspomnianej ścieżki, a więc rzeczywiście poza terenem osiedla LATCHORZEW.
Natomiast prawie na pewno pozostałe fundamenty nóg trzeciej i czwartej tego masztu, znajdowały się na terenie tego osiedla,
a fundament nogi czwartej pod wspomnianym domkiem.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za tym, iż moje obliczenia mogą być prawdziwe, są zdjęcia, rys. 1 i rys. 2 oraz zdjęcie, fot. 1,
 jakie zamieściłem w części 15. Fragment terenu wokół masztu krańcowego pierwszego w powiększeniu przedstawia fot. 1

Fot. 1 Widok okolic masztu pierwszego, 12.08.1944 r. Źródło: National Archives USA/Sylvester Korotynski.

Dokumentują one, że wszystkie cztery fundamenty nóg masztu pierwszego znajdują się, podążając od budynku nadawczego
w stronę obecnej ulicy Dobrzańskiego, po prawej stronie ścieżki równoległej do linii anten. Jednak jeśli chodzi o fundamenty nóg pierwszej
i drugiej tego masztu, sytuacja może być dwuznaczna. Bowiem jak widać to na zdjęciu fot. 1, przed masztem oprócz ścieżki równoległej
do linii anten, odchodzi mniej wyraźna druga ścieżka, podążająca pod masztem. Być może, że ścieżka boczna odchodząca od głównej,
istniała w czasie budowy osiedla i wtedy fundamenty nóg pierwszej i drugiej znajdowałyby się z lewej jej strony.
Jednak współcześnie nie ma widocznego odchylenia ścieżki głównej, tak więc fundamenty nóg pierwszej i drugiej masztu pierwszego
winny się znajdować po prawej stronie tej ścieżki, w jej pobliżu. Tak jak wynika to z oszacowań teoretycznych. Stąd wniosek,
że odnaleziony ślad podstawy nogi, usytuowany po stronie lewej ścieżki, pierwotnie uznany za fundament nie może nim być,
a oszacowania położeń fundamentów nóg masztu pierwszego na drodze analitycznej są bardzo prawdopodobne.
Do sprawy odnalezionego śladu podstawy jeszcze powrócę.

Chciałbym w tym miejscu nadmienić, że z powodu tak dużych trudności w wyjaśnieniu usytuowania nie istniejących fragmentów
skrajnego masztu pierwszego, zwróciłem się o pomoc 2011.06.28 w tej sprawie do Władz Gminy STARE BABICE.
Bowiem z własnego doświadczenia wiem, że przed budową osiedla architekt sporządza jego plan na tle zastanego terenu,
opisanego w formie graficznej. Zaznaczone są na nim wszelkie nierówności, rowy, drzewa, dróżki, słupy.
Uważałem więc, że taki sam plan jak dla mojego osiedla, powinien powstać i się znajdować w dokumentacji Gminy.
Dysponując takim graficznym opisem terenu na którym Gmina wydała pozwolenie budowy, uzyskalibyśmy informacje jakie obiekty
na nim się znajdowały i jak były one usytuowane. A więc obiektywną wiedzę o wszystkich elementach skrajnego masztu pierwszego.

Czekając na odpowiedź z Gminy STARE  BABICE, kontynuuję swoje rozważania dotyczące położenia w pierwszej kolejności odciągów
przewodów zasilających masztu pierwszego. Doszedłem do wniosku, że jeśli uda się określić w sposób wiarogodny ich położenie,
zbliżone do oczekiwanych, określonych analitycznie lub ze zdjęć, wówczas i pozostałe wnioski będzie można uznać za wiarogodne.

Przypominam, ze w rozdziale 15 posłużyłem się danymi uzyskanymi dla masztu dziesiątego.
Otrzymałem dwa wyniki dotyczące usytuowania tych odciągów, różniące się w zależności od tego, jaka została przyjęta normalizacja zdjęcia. 
Przy normalizacji względem rozstawu nóg, rys. 6 część 15, odciągi winny się znajdować  od środka masztu w odległości Lpm = ok. 127 m,
a  podstawa cewki Lcm = ok. 113m.  Natomiast przy normalizacji względem rozstawu masztów, rys. 10 część 15,
odległości te były odpowiednio równe: Lpm = ok. 137 m i Lcm = ok. 123 m.

Jak wielokrotnie wspominałem teren w pobliżu masztu dziesiątego uniemożliwiał weryfikację, które wyniki są bardziej prawdopodobne.

Rys. 6 (Część 15) Widok samego szkicu z rys. 5 znormalizowanego względem rozstawu nóg w poziomie.

Rys. 10 (Część15) Usytuowanie elementów wokół masztu 10 dla normalizacji względem rozstawu masztów.

W rozdziale 15 wziąłem pod uwagę dla oszacowania długości anteny wartości odległości mniejsze,
a więc uzyskane ze zdjęć znormalizowanych według rozstawu nóg.  Jednak obecnie dla rozpoznania usytuowania
nie istniejącego skrajnego masztu pierwszego, wykorzystam również wynik uzyskany dla skrajnego masztu dziesiątego
przy normalizacji względem masztów.

Odmierzając wzdłuż kierunku linii masztów odległość Lpm = ok. 137 m., od wyznaczonego w części 15 środka masztu pierwszego,
którą nazwałem skorygowanym położeniem odciągów, fot. 2, dla odróżnienia od tej wykorzystanej w rozdziale 15, otrzymany
został punkt określający położenie odciągów. Ze zdjęcia fot. 2 widać, że punkt określający to położenie znajduje się na krawędzi
pierwszego domku, licząc od ulicy Dobrzańskiego.  Z planu osiedla LATCHORZEW, dowiadujemy się,
że jest to domek z adresem "Armii Poznań nr 3".

Fot. 2 Wyznaczenie skorygowanego położenia odciągów z wykorzystaniem większej odległości określonej w paragrafie 15, wg. Google Earth.

Ponieważ odciągi były dwa, co potwierdzone zostało między innymi w rozdziałach w 04.07 i 15, rozmieszczone symetrycznie względem linii
masztów o azymucie ok. 211 stopni, więc odciąg prawy od tej linii rozpościerał się w prawo na odległość równą długości odciągu,
wynoszącej ok. 3. 7 m ( część 04.07). Orientacyjny rzut linii, o długości zbliżonej do długości odciągu, na tle domku Armii Poznań nr 3
pokazany został na fot. 3. Widać wyraźnie, że końcowy fragment tej linii imitującej odciąg, znajduje się w obrysie domku,
co uniemożliwiało jego budowę. Tak więc betonowy blok fundamentu odciągu, o masie co najmniej 50 000 kg (część 04.07),
musiał być przed budową tego domku zburzony lub przetransportowany w inne miejsce.

Fot. 3 Symulacja odciągu, za pomocą linii o długości do niego zbliżonej i jej rzut na obrys domku, wg. Google Earth.

Dysponując tymi wiadomościami, poszukiwałem potwierdzenia, że rzeczywiście przed budową tego domku natrafiono na tak potężny
betonowy blok,  uniemożliwiający jego budowę. Ze źródła, na podanie nazwy którego nie mam pozwolenia, otrzymałem potwierdzenie tego faktu.
Rzeczywiście budowa tego domku nie mogła być rozpoczęta, ze względu na znajdowanie się w zaplanowanym jego miejscu wielkiego
betonowego bloku. Ponieważ zbliżała się zima, zwrócono się do specjalistów z Wojskowej Akademii Technicznej
zajmujących się techniką wybuchu z prośbą o zniszczenie bloku, przy pomocy materiału wybuchowego. I rzeczywiście blok został zniszczony.
Pozostały po nim tylko drobne kawałki, nie przeszkadzające w budowie.

Tak więc w zasadzie potwierdziła się teza, że prawy blok odciągu rzeczywiście znajdował się na miejscu, gdzie miał stanąć domek
o obecnym adresie Armii Poznań nr. 3. Zdjęcie tego domku wykonałem już w 2007.10. 14 i zamieściłem w części 04.07, oznaczając je
 jako rys. 6b, z podpisem: "Domek jednorodzinny stojący na miejscu, gdzie znajdowały się odciągi przewodów
na początku pierwszego zespołu antenowego".

Rys. 6b (Część 04.07) Dom na poziomie bloku odciągu przewodów, Latchorzew, 2007.10.14.

Stosując metodę skalowanych kroków określiłem położenie domku w stosunku do osi ulicy Dobrzańskiego.
Środek domku oddalony był od osi ulicy o 18 kroków podwójnych, czyli o ok. 18 krpd x 1.5 m =  27 m.
Natomiast odległość od przypuszczalnego położenia odciągów do osi ulicy Dobrzańskiego określona za pomocą systemu Google Earth, fot. 4,
dla azymutu 211.95 stopni była równa 39.11 m.  Ponieważ szerokość domku, jego węższej części, fot. 5, była równa ok. 9.8 m,
więc po dodaniu do odległości 27 m określonej jego środkiem, połowę wartości szerokości domku 4.9 m
otrzymuje się bardziej bliską odległość ok. 32 m w stosunku do 39 m.

Fot. 4 Odległość przypuszczalnego oddalenia odciągów od osi ulicy Dobrzańskiego, wg. Google Earth.

Fot. 5 Szerokość węższej części domku pod adresem Armii Poznań nr 3, wg. Google Earth.

Przyjmując za prawdziwe usytuowanie i zniszczenie prawego odciągu masztu pierwszego, jest prawie pewne, na podstawie
stwierdzonej w rozdziale 04.07 rys. 4a, dla masztu skrajnego dziesiątego, obecności dwu odciągów, że podobnie i skrajny maszt pierwszy
miał drugi odciąg. Winien on być rozmieszczony symetrycznie w stosunku do linii masztów, a więc z lewej strony od odciągu zburzonego.
Ponieważ nie przeszkadzał on w budowie osiedla, być może przetransportowany został poza ścieżkę, gdzie obecnie się znajduje.
Zdjęcia i szczegółowe informacje o nim uzyskane w 2007 roku, podane są w części 04.07.

Wydaje mi się, wracając do masztu pierwszego, że jest również celowe określenie jego oddalenia od osi ulicy Dobrzańskiego.
Bowiem wówczas wykorzystać będzie można, po znormalizowaniu autentycznego historycznego zdjęcia fot. 1, informacje
o oddaleniu osi tego masztu od śladu drogi po którym obecnie przebiega ulica Dobrzańskiego oraz podobną, określoną
za pomocą kroków skalowanych i obie wielkości porównać. Jak widać to z fot. 6, będącej kopią rys. 12 z części 16,
oś masztu pierwszego znajduje się na lewym brzegu ścieżki prowadzącej do osiedla Latchorzew.

Fot. 6 Położenie osi masztu 1 i jego nóg na tle osiedla, wg. Google Earth.

Dlatego znając punkt początkowy, znajdujący się na poziomie wspomnianej ścieżki do osiedla i końcowy w postaci linii środkowej
na asfalcie ulicy Dobrzańskiego, wspomniane oddalenie osi masztu od osi ulicy Dobrzańskiego mogłem zmierzyć metodą kroków skalowanych.
Jego wielkość określona krokami podwójnymi była równa 114 krp x 1,5 m = 171 m.

Fot. 7 Odległość osi masztu 1 do dawnej dróżki, a obecnej ulicy Dobrzańskiego  12.08.1944 r.
Źródło: National Archives USA/Sylvester Korotynski.

Wykorzystując historyczne zdjęcie fot. 1 i nie uwzględniając załamania  głównej drogi do Babic na wysokości linii masztów,
a posługując się dróżką, po znormalizowaniu tego zdjęcia względem rozstawu nóg masztu, fot. 7, otrzymuje się odległość równą 176 m.
Rozbieżność między oboma wynikami jest rzędu [176 - 171]m x 100%/ 171m =  3%.  To oszacowanie pozwala mieć nadzieję,
iż wyznaczona analitycznie oś masztu pierwszego i usytuowanie jego nóg są bardzo prawdopodobne.

Dlatego też postanowiłem zlokalizować, oprócz już ustalonego położenia nogi czwartej, znajdującej się w miejscu gdzie obecnie znajduje się
domek pod adresem "Oddział Dzieci Warszawy 3", również na terenie osiedla nogę trzecią.
Wykorzystując mapę osiedla LATCHORZEW zlokalizowałem, że winna znajdować się w jednym z domków przy ulicy Wójcickiego.
Przy tej ulicy jest dwadzieścia posesji o numerach parzystych. Tak więc fundament nogi trzeciej mógł się znajdować na terenie
ostatniej posesji, oznaczonej numerem dwudziestym. Jednak nie w rzucie domku, a na terenie ogródka.
Poprzestaję na tym stwierdzeniu, ponieważ  nie mam już ochoty pytać właścicieli tej posesji, czy rzeczywiście przed budową w obrębie
ich działki był jakiś obiekt betonowy i jeśli tak, to co się z nim stało. Bowiem wyraźnie odczułem zdziwienie tych osób, po co to robię
i być może obawy przed udzielaniem mi informacji. Liczę na, że otrzymam wspomniane informacje z archiwum Gminy STARE BABICE.
Wydaje się, że najprościej, dla ustalenia położenia wszystkich elementów powiązanych z masztem pierwszym,
jeśli pozostały w gruncie jakieś metalowe ich części, byłoby wykorzystać w tym celu sprzęt do wykrywania metali.

Pozostało jeszcze dla kompletnej lokalizacji podstawowych elementów związanych z masztem pierwszym, oszacować położenie
podstawy cewki pierwszej. Skorzystam, podobnie jak czyniłem to w stosunku do lokalizacji  masztu pierwszego,
z informacji o położeniu podstawy cewki dziesiątej, milcząco przyjmując, że ich położenia są podobne.
Jedynie podstawa cewki pierwszej będzie się znajdować przed jej masztem. Wezmę pod uwagę odległość Lcm = ok. 123 m pomiędzy osią masztu
i środkiem podstawy podaną na początku. Odmierzając tą odległość na tle osiedla w postaci linii o azymucie 211 stopni
otrzymamy orientacyjne położenie podstawy cewki pierwszej, fot. 8.

Fot. 8 Położenie podstawy cewki 1, wg. Google Earth.

Wynika z tej konstrukcji, że podstawa cewki pierwszej winna znajdować się na posesji pod adresem "Armii Poznań nr 1".
Dokładniej na krawędzi obrysu przyszłego domku. Czyli być może, również mogła kolidować z jego budową.

Tak więc odległość, pomiędzy odciągami i podstawą cewki masztu pierwszego, byłaby równa [Lpm - Lpc]m =  [137 - 123]m = 14 m.
Jest to odległość nieco większa od odległości zmierzonej za pomocą kroków skalowanych w części 04.07, równej ok. 7.5x1,5[m] = 11.2 m.
Biorąc pod uwagę stosunkowo duże rozmiary podstawy cewki i odciągów przewodów, a więc nieokreśloność punktów tworzących bazę pomiarową,
można przyjąć, że oszacowanie uzyskane z  konstrukcji analitycznych jest prawdopodobne.

Podsumowaniem przeprowadzonych w tym rozdziale analitycznych rozważań, może być rys. 10, jednak obrócony z lewa na prawo, fot. 9
oraz fot. 10 przedstawiająca elementy masztu pierwszego na tle osiedla LATCHORZEW.

Fot. 9 Usytuowanie względem osi masztu 1 jego odciągów przewodów i podstawy cewki.

 Fot. 10 Widok elementów masztu 1 na tle osiedla Latchorzew, wg. Google Earth.

Pragnę zaznaczyć, że nie dysponując innymi wiadomościami o maszcie pierwszym i jego elementami, musimy się zadowolić tymi,
które udało się uzyskać na drodze analitycznej.

Pomiary i wizualizacja  - system Google Earth.

Ireneusz Dobiech, sierpień 2011 r. (opublikowano w listopadzie 2011 roku)

CIĄG DALSZY NASTĄPI